Bağışıklama hizmetleri, bebekleri, çocukları ya da erişkinleri enfeksiyona yakalanma riskinin en yüksek olduğu dönemden önce aşılayarak bu hastalıklara yakalanmalarını önlemek amacı ile yürütülen önemli bir temel sağlık hizmetidir. Genişletilmiş Bağışıklama Programı (GBP) Boğmaca, Difteri, Tetanoz, Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak, Tüberküloz, Poliomyelit, Hepatit B, Hepatit A, Suçiçeği, S. pnömonia’ya bağlı invaziv hastalıklar ve Hemofilus influenza tip b’ye bağlı hastalıkların morbidite ve mortalitesini azaltarak, bu hastalıkları kontrol altına almak ve hatta tamamen ortadan kaldırmak amacı ile hassas yaş gruplarına enfeksiyona yakalanmalarından önce ulaşıp bağışıklanmalarını sağlamak için yapılan aşılama hizmetlerini içerir. Temel amaç; doğan her bebeğin aşı takvimine uygun olarak yukarıda sayılan on üç hastalığa karşı bağışıklanmalarını sağlayarak; aşı ile korunulabilir hastalıklardan kaynaklanan hastalık, sakatlık ve ölümlerini önlemektir.
Soğuk zincir, bir aşının etkinliğini üretiminden kişiye uygulanana kadar koruyan ve ihtiyacı olanlara yeterli miktarda etkin aşının ulaşmasını sağlayan insan ve malzemeden oluşan sistemdir. Bir kez aşının etkinliği kaybolur ya da azalırsa, aşılar eski haline döndürülemez, bu nedenle soğuk zincir süreklilik gerektirir ve GBP’nın en önemli bileşenlerinden biri olarak büyük önem taşımaktadır.
Türkiye genelinde T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından sevk ve idaresi gerçekleştirilen soğuk zincire tabi ürünlerin (aşı ve anti serumlar) tüm noktalarda, saklandıkları depo ve dolaplarla, nakledildikleri araçlardaki sıcaklık takibinin gerçek zamanlı olarak, kesintisiz ve düzenli bir şekilde yapılması, gerekli bilgilerin kayıt altına alınması, raporlamaların yapılması, ilgili merkezlerden izlenilmesi ve gerekli durumlarda ilgililere uygun yöntemlerle (SMS, e-posta, çağrı) uyarı yapılması amacıyla temin edilen Aşı ve Antiserum Soğuk Zincir ve Stok Takip Sistemi(ATS) programıkullanılmaktadır. ATS gerçek zamanlı stok ve ısı bilgilerini kullanarak “kanıta dayalı” aşı güvenliğini sağlayan yardımcı bir sistem olup, aşıların HSGM merkez depoya tesliminden son kullanıcıya ulaşıncaya kadar, uygulama sonrası da aşının karekodu ile kişi vatandaşlık numarasını eşleştirerek takibini yapar.
Genişletilmiş Bağışıklama Programı (GBP) ve koruyucu sağlık hizmetlerinde kullanılan aşı, antiserum, enjektör, enjektör güvenli atık kutusu ve soğuk zincir malzemelerinin sorumluluk alanı içerisindeki lojistik hizmetlerinin en iyi şekilde planlanarak yürütülmesi ve Genişletilmiş Bağışıklama Programının başarı ile yürütülebilmesi amacıyla ilimizdeki aşı ve soğuk zincir sorumlularını kapsayacak, Müdürlüğümüz tarafından standartları belirlenen hizmet içi eğitimler uygun periyotlarla verilmektedir. Merkez ve ilçe hastanelerimizde görev yapan aşı ve soğuk zincir sorumlularına yönelik 29/08/2018 tarihinde GBP, Lojistik, Soğuk Zincir, ATS, Aşı Sonrası İstenmeyen Etkiler ve Bulaşıcı Hastalık Bildirimleri konularındaki eğitim Bulaşıcı Hastalıklar ve Aşı Programları Birimi Şube Müdürü Dilek SOMUNCU ve Hemşire Medine KESKİN tarafından verilmiş olup Sağlık Memuru Davut SAYIN tarafından ATS programının kullanımı sistem üzerinden uygulamalı anlatılarak soru-cevap şeklinde eğitimimiz tamamlanmıştır.