Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı, ülkemizde bahar ve yaz aylarında görülen ve başlıca kene tutunması veya keneyle temas sonucunda bulaşan ve ölümle sonuçlanabilen önemli bir enfeksiyon hastalığıdır. Havaların ısınmaya başlaması ile hastalığın bulaştırıcı olan keneler aktif hale gelmektedir. Hastalığın önlenmesinde en önemli husus kişisel korunma tedbirlerinin alınmasıdır.
Bu kapsamda, hastalıktan korunmak için aşağıda belirtilen hususlara dikkat edilmesi büyük önem taşımaktadır.
- Hastalığa sebep olan mikrobun bulaştırıcısı olan keneler uçmazlar, zıplamazlar, yerden yürüyerek vücuda tırmanırlar.
- Tarla, bağ, bahçe ve piknik alanları gibi kene yönünden riskli alanlara gidilirken, kenelerin vücuda girmesini engellemek maksadıyla mümkün olduğu kadar vücudu örten giysiler giyilmeli, pantolon paçaları çorapların içerisine sokulmalı ve ayrıca kenelerin elbise üzerinde rahat görülebilmesi için açık renkli kıyafetler tercih edilmelidir.
- Kene yönünden riskli alanlardan dönüldüğünde kişi kendisinin ve çocuklarının vücudunda (kulak arkası, koltuk altları, kasıklar ve diz arkası dâhil) kene olup olmadığı kontrol edilmelidir.
- Vücuda kene tutunmuş ise hiç vakit kaybetmeden çıplak el ile dokunmadan uygun bir malzeme (cımbız, eldiven, bez ve naylon poşet gibi) ile çıkarılmalıdır. Kene ne kadar erken çıkarılırsa hastalığın bulaşma riskinin de o kadar azalacağı unutulmamalıdır.
- Kişi keneyi kendisi çıkaramadığı durumlarda en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
- Vücuda tutunan veya hayvanların üzerinde bulunan keneler kesinlikle çıplak el ile öldürülmemeli ve patlatılmamalıdır. Kenelerin üzerine sigara basılması, kolonya ve gaz yağı gibi maddelerin dökülmesi hastalığın bulaşmasına yol açabileceğinden kesinlikle yapılmamalıdır.
- Hastalık, hayvanlarda belirti göstermeden seyrettiğinden hayvanlar sağlıklı görünse bile hastalığı bulaştırabilirler. Bu sebeple hastalığın sık olarak görüldüğü bölgelerde bulunan hayvanların kan ve idrar gibi vücut sıvılarına çıplak el ile temas edilmemelidir.
- Hastalığa yakalanan kişilerin kan, vücut sıvıları ve çıkartıları ile hastalık bulaşabildiğinden, hasta ile temas eden kişiler gerekli korunma önlemlerini (eldiven, önlük, maske v.b.) almalıdır.
- Kene tutunan veya kene ile temas eden kişiler kendilerini en az 10 gün süreyle; hasta insan ve hayvanların kan, vücut sıvıları ile doğrudan temas eden kişiler ise kendilerini 2 hafta süreyle takip etmelidir. Halsizlik, iştahsızlık, ateş, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma veya ishal gibi belirtilerin görülmesi halinde derhal en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmelidirler.
- Hastalığın kontrolü kapsamında çiftlik hayvanlarında kene mücadelesi konusuyla ilgili olarak Tarım teşkilatının önerileri ve yardımları dikkate alınmalıdır.
- Kenelerin birçok çeşidi vardır. Ancak hangi kenenin hastalık yapıp yapmadığı anlaşılamayacağından tüm kenelere karşı aynı önlemler alınmalıdır.
- ¨ Günümüzde yaklaşık 850 tür kene vardır.
- ¨ KKKA, Hyalomma cinsi keneler ile bulaşır
Erkek erişkin Dişi erişkin Dişi erişkin Hyalomma
Hyalomma Hyalomma Kan emmiş
Hastalığın aşısının ve tedavisinin olmaması sebebiyle eğitim ve korunma, hastalığın kontrolünde en önemli yaklaşımlardır. Bu sebeple KKKA hastalığı hakkında halk eğitimleri/sağlık çalışanlarına yönelik eğitimler, hastalığın tespit edildiği yıllardan itibaren, Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu önerileri doğrultusunda her yıl belirlenen stratejilerle sürdürülmektedir. Bu sebeple 2018 yılında KKKA ile ilgili gerçekleştirilecek eğitimler oldukça önem arz etmektedir.
-Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı hakkında; Müdürlüğümüz Bulaşıcı Hastalıklar Kontrol Programları Birimi olarak sağlık personeli eğitimleri başta olmak üzere 112 Komuta Kontrol Merkezi Personellerine, Merkez İmamları, Köy İmamları ve Kuran Kursu Öğreticileri olmak üzere İl Müftülüğü personellerine eğitimler verilmiştir.
Bu kapsamda;
Hitit Üniversitesi Çorum Erol Olçok Eğitim ve Araştırma Hastanesi personellerine Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Yrd.Doç.Dr. Derya YAPAR ile Müdürlüğümüz Bulaşıcı Hastalıklar Kontrol Programları Birimi personellerinden Hemşire Medine KESKİN, Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Kronik Durumlar Biriminden Uzm.Dr.Orhan OKUR, Toplum Sağlığı Merkezi personellerinden Dr.Medine KOCAMANOĞLU tarafından aşağıdaki eğitimler verilmiştir.
-Sungurlu Devlet Hastanesi Personellerine 16 Mart 2018’de
-İskilip Atıf Hoca Devlet Hastanesi Personellerine 19 Mart 2018’de
- Merkez Kuran Kursu Öğreticileri ve Köy Cami Görevlilerine 19 Mart 2018’de
-Kargı Ahmet Hamdi Akpınar İlçe Devlet Hastanesi Personellerine 20 Mart 2018’de
-Hitit Üniversitesi Çorum Erol Olçok Eğitim ve Araştırma Hastanesi Personellerine 21 Mart 2018’de
- Merkez Cami Görevlilerine 21.03.2018’de
-Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Personellerine 22.03.2018’de
-Bayat Devlet Hastanesi Personellerine 23 Mart 2018’de
-Göğüs Hastalıkları Hastanesi ve Çorum Özel Hastanesi Personellerine 27 Mart 2018’de
-Mecitözü İlçe Devlet Hastanesi ve Özel Elitpark Hastanesi Personellerine 28 Mart 2018’de
-Alaca Devlet Hastanesi Personellerine 29 Mart 2018’de
-Osmancık Devlet Hastanesi Personellerine 30 Mart 2018’de
-112 Komuta Kontrol Merkezi Personellerine 10-11-12 Nisan 2018’de tamamlanmıştır.
1.411 kişiye eğitim verilmiş olup, 20 Brandalı Afiş, 2.095 Afiş, 22.500 Broşür, 14 CD dağıtılmıştır. Son üç yıl içerisinde pozitif vaka tespit edilen yerleşim yerlerinde birinci öncelikli olarak halk eğitimleri de devam etmektedir.