İl Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı Toplum Sağlığı Merkezleri
aracılığı ile halkın yoğun bulunduğu pazar yerlerinde karbonmonoksit
zehirlenmelerine karşı vatandaşlara uyarı ve bilgilendirmelerde bulunuluyor.
Genellikle havaların soğuk seyrettiği mevsimlerde ısınma amacıyla kullanılan
soba, baca ve şofbenlerden kaynaklanan
karbonmonoksit zehirlenmelerinde artış görülmektedir. Özellikle Lodos
rüzgarının yoğun olduğu bu günlerde bu tür zehirlenme olaylarına karşı gerekli
tedbirlerin alınması ve aşağıda belirtilen kurallara uyulması önem arz etmektedir.
A. Soba ve Bacalarla İlgili Uyulması
Gereken Kurallar
v Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine
sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli,
v Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol
edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı,
v Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba
içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniylede baca çekişi zayıflayacağı için soba
yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli,
v Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar
konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave
edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı,
v İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında
karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın
üsten yanması sağlanmalı,
v Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm
olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak
basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken
mutlaka tam olarak söndürülmeli,
v Soba borularının birbiri ile birleştirilmesinde hava ve
baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı,
v Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı,
v Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli
olarak temizletilmeli,
v Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst
noktasının çatının en üst noktasından 1mdaha yüksekte olması sağlanmalı ve baca
şapkası mutlaka takılmalı,
v Binaların yangından korunması yönündeki mevzuat
hükümlerine uyulmasına özen gösterilmelidir.
B. Şofben Kullanımında Dikkat Edilecek
Hususlar
v Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat
edilmeli,
v Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı
olmayan (bina aydınlığına v.b. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı,
v Şofbenin monte edileceği mekan yeterli büyüklükte
olmalı, şofben mümkünse banyo yerine
balkona veya başka bir havadar mekana takılmalı, şofbenin montajı mutlaka
yetkili servis tarafından yapılmalı,
v Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından
değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma
sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbon monoksit oranının yükselmesiyle
gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi
sağlanmalı,
v Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığında, bina
girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten
geçirilmemeli,
v Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör
bulundurulmalı,
v Şofbenden gaz kaçağı hissedildiğinde: Öncelikle gaz
vanası ve tüp detantörü kapatılmalı,
elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit-çakmak
gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler
karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben
servisi aranmalıdır.
C. Lodos Süresince Dikkat Edilecek
Hususlar
v Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca
gerekmedikçe soba yakılmamalıdır.
v Yanmakta olan soba yatmadan evvel mutlak surette
söndürülmelidir.
v Bina yanlarında veya çatı saçak altlarında yürümemeye
veya durmamaya özen gösterilmelidir.
v Kopan, sarkan ve yere düşen elektrik hatlarına ve
kablolarına yaklaşılmamalı ve bu gibi durumlar 186 no’lu telefondan
Elektrik Arıza Servisi’ne bildirilmelidir.
v Çökme veya yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda
derhal 110 no’lu telefondan İtfaiye Sevisi’ni aranmalıdır.
v Ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında derhal 112 no’lu telefondan Acil Yardım Servisi aranmalıdır.
v Doğal Gaz Şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek
sorunlarda 187 no’lu telefondan Doğal Gaz Arıza Servisi aranmalıdır.