21 KASIM DÜNYA KOAH GÜNÜ
Bugün Dünya KOAH Günü. KOAH’ı tanıma
ve önemini kavrama günü!
Sağlıklı nefes,
sağlıklı yaşam.
Dünya KOAH Günü
vesilesi ile İl Sağlık Müdürlüğü tarafından
KOAH’a karşı farkındalık
çalışmaları başlatıldı.
“KOAH” konulu
eğitim, İl Sağlık Müdürlüğü Sigara Bırakma Polikliniği hekimi Dr. Medine SARI KOCAMANOĞLU sunumunda sağlık personellerine gerçekleştirildi.
Dr. Medine SARI KOCAMANOĞLU hastalığı tanımlayarak; “KOAH (Kronik Obstrüktif–tıkayıcı Akciğer
Hastalığı) tüm dünyaca mücadele edilen, kronik
hastalıklar içerisinde 4. sırada ölüme
sebebiyet veren ve her geçen yıl yaygınlığı artan kronik hava yolu
hastalığıdır. Erken tanı ile hastalığın önlenmesi mümkün olup, morbidite
azaltılabilir” dedi.
Her
on KOAH hastasından, hasta olduğunu bilen
yalnızca 1 kişi. Hastalar hastalık belirtilerini soğuk algınlığı, sigara kullanımı vb.
nedenlere dayandırdığı için zamanında göğüs hastalıkları uzmanına
başvurmuyorlar. KOAH ilerlediği zaman
geri döndürülmesi imkansız hale gelen,
akciğerleri tahrip eden, ilerleyici ve bireyi bakıma muhtaç bırakan bir
hastalık. KOAH’ı önlemede solunum sağlığını korumanın, kirli havadan,
sigara ve sigara dumanından uzak
durmanın, önemi büyük. Uzun süre kirli, tozlu, dumanlı, partiküllü havanın
solunmasının, akciğerleri tahriş ve tahrip ederek KOAH’a neden olduğunun altını çizdi.
Eğitimde,
KOAH’tan korunma yollarını, teşhisini, tedavisini ve hastalıkla baş edebilme
yollarını anlatırken, hastalığın atak
dönemlerinde hekimle iş birliği yapmanın hayati önemi üzerinde durdu.
Katılımcılara
eğitimin başında “KOAH nedir bir
fikriniz var mı” ve eğitimin sonunda ise “KOAH’ın fiziksel oluşumu ve diğer
organlara etkilerini” konu alan, Sağlık
Bakanlığı’nın iki farklı videosu izletildi.
Dr. Medine SARI KOCAMANOĞLU
eğitimin sonunda katılımcıların sorularını
cevaplandırdı.
İl
genelinde Sağlık Müdürlüğü ve bağlı kurumları tarafından KOAH’a karşı bilinçlendirme
faaliyetleri sürdürülüyor.
Bilinmelidir
ki;
KOAH’lı hastalarımızın günlük
yaşamlarında aktif kalabilmeleri mümkün.
Bu da, KOAH’tan korunma kurallarına
uyma, tedavi ve kontrollerin aksatılmaması, hasta için belirlenmiş doğru
beslenme şekli ve doğru egzersiz tarzını
hayatlarına yerleştirmeleri ile mümkün,
KOAH Nedir ?
Kronik
(müzmin) Obstrüktif (tıkayıcı) Akciğer Hastalığının kısaltılmış ismi olan KOAH,
zararlı toz, gaz ve parçacıkların solunması sonucu hava yollarında ve
akciğerlerde gelişen mikrobik olmayan iltihabın neden olduğu, hava yollarının
daralması ve tıkanması ile sonuçlanan genellikle ilerleyici özellikte bir
hastalıktır.
Bu Hastalık Ne Sıklıkta Görülür ?
KOAH,
tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu olmasına karşın, kamuoyu tarafından
yeterince bilinmemektedir. Toplumumuzda 40 yaş üstü her 5 kişiden birinde KOAH
vardır. Oysa 10 KOAH hastasının sadece biri doktora başvurmuş ve doğru tanı
alabilmiştir.
KOAH tehlikeli bir hastalık mıdır ?
Günümüzde
tüm dünyada 3. ölüm nedeni haline gelen KOAH, tüm ölümlerin de %5.5’
inden sorumludur. Türkiye’de solunum sistemi hastalıkları en sık
görülen 3. Ölüm nedenidir ve bu ölümlerin %61.5’i KOAH nedeniyledir.
Toplumun KOAH konusunda yeterli bilgiye sahip olmaması, hastalığın erken
tanısını ve etkin tedavisini güçleştirmektedir.
KOAH neden olur ? Kimlerde Görülür ?
KOAH
gelişimi için tüm dünyada en yaygın görülen risk faktörü sigara dumanıdır.
Sigara içenler, içmeyenlere göre, daha fazla solunumsal şikayetlere, daha fazla
solunum fonksiyon kaybına ve daha yüksek KOAH ölüm oranlarına sahiptirler.
Diğer tip tütün kullanımı (pipo, puro, nargile vb.) ve çevresel
tütün dumanı da KOAH gelişimine katkıda bulunmaktadır. KOAH gelişiminde genetik
risk faktörlerinin rolü henüz çok iyi aydınlatılamamış olmasına
rağmen, sağlıkta eşitsizlik, özellikle biyomas (odun, tezek, kök
benzeri yakıt) kullanımına ikincil iç ortam hava kirliliği ve
tozlu‐dumanlı işyerlerinde çalışmanın en önemli çevresel risk faktörleri olduğu
bilinmektedir. Son
yıllarda önemi giderek vurgulanmaya başlayan fiziksel aktivitede
azalma, hareketsizlik de artık bir risk faktörüolarak kabul edilmektedir.
KOAH’lı bir hastanın şikayetleri nelerdir ?
KOAH’da
en sık görülen yakınmalar nefes darlığı, öksürük ve balgamçıkarmadır. Sigara
içenkişiler öksürük ve balgamı kanıksarlar ve bu nedenle doktora
başvurmazlar. Nefes darlığı nedeniyle fizik aktivitede azalma ortaya çıkar.
Eforda nefes darlığı çeken kişi, yol yürümek istemez, günlük işlerini azaltır,
markete gitmeye çekinir ve zamanla evden çıkmamayı tercih eder hale gelir. Bu
şekilde giderek artan fiziksel aktivite azalması, hastanın yaşam kalitesini
bozarak hastalığın ilerlemesine neden olur, sakatlık ve ölüme yol
açar.
KOAH tanısı nasıl konur ?
KOAH'ın
tanısı, basit ve ağrısız bir test olan “nefes ölçüm testi” ile kolayca
konabilmektedir. KOAH’ın erken tanısı, hastalığa bağlı sakatlık ve ölüm
oranlarını azaltacaktır. Bu nedenle, 40 yaş üstü, sigara içmiş ya da içmekte
olan ve/veya meslek icabı ya da çevresel ortam gereği tozlu ortamlarda bulunan
kişilerde müzmin seyirli öksürük, balgam ve nefes darlığı
yakınmalarından en az birinin bulunması halinde kişinin bir göğüs hastalıkları
hekimi tarafından görülüp ”nefes ölçüm testini” yaptırması
gerekir.
KOAH’ın tedavisi mümkün müdür ?
KOAH
ilerleyici bir hastalık olmasına karşı önlenebilir ve tedavi edilebilir bir
hastalıktır. KOAH’lı bir hastanın yapması gereken ilk iş sigarayı
bırakmak amacıyla hekime başvurmasıdır. Sigara bağımlılığı tedavi
edilebilen bir hastalıktır.
Bunun
dışında, diğer zararlı toz ve dumandan uzak durulması, grip ve zatürre
aşılarının yapılması ve nefes yoluyla alınan ilaç tedavisinin yanı sıra
fiziksel aktivitenin önerilmesi ve uygulanmasının sağlanması; hem hastalık
gelişimi, hem hastalığın ilerlemesi ve kötü sonuçlarının önlenmesinde önemli
bir adımdır.
Yeterli
bir fiziksel aktivite için ağır egzersizlere gerek yoktur, haftanın çoğu
günleri yapılan orta yoğunluktaki fiziksel aktivite
yeterlidir. Herkesin yapabileceği bir aktivite olan yürüyüş, düzenli
fiziksel aktivitenin sağladığı hemen tüm yararları
sağlayabilmektedir.