KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) HASTALIĞI NEDİR?
Halk arasında bilinen adıyla kene ısırması olan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı keneler tarafından taşınan bir virüsün bulaşmasıyla oluşan ateş, halsizlik, iştahsızlık, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal ve ağır vakalarda kanama gibi bulgular ile seyrederek ölümlere neden olabilen zoonotik (hayvanlardan insanlara bulaşan) karakterli bir enfeksiyon hastalığıdır. Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi hastalığı özellikle kırsal kesimlerde kentlere oranla daha fazla görülmektedir.
KKKA HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
*Virüsü taşıyan özellikle Hyalomma türüne ait kenelerin insan vücuduna tutunması,
*Virüsü taşıyan kenelerin çıplak el ile ezilmesi,
*KKKA virüsünü taşıyan hayvanların kan, doku ve diğer vücut sıvıları ile temas edilmesi,
*KKKA hastalarının kan ve diğer vücut sıvıları ile temas edilmesi ile bulaşır. (eldiven, önlük, maske v.b.) önlemler alınmalıdır.
KKKA’NIN TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Vücuduna kene yapışan kişiler 10 gün kadar ani başlayan ateş, baş ağrısı, halsizlik, bulantı, kusma gibi şikâyetler yönünden kendini izlemelidir. Böyle şikâyetlerin olması durumunda; en yakın sağlık kuruluşuna başvurmaları halinde hastalığın teşhis ve tedavisi için gereken işlemler yapılabilmektedir. Destek tedavisi, tedavinin temelini oluşturur. Bunun yanında hastanın sıvı-elektrolitlerinin ve kan değerlerinin izlenmesi gerekmektedir.
KKKA AŞISI VAR MI?
Günümüz için hastalıktan korunmaya yönelik etkinliği kanıtlanmış bir aşı veya etkene spesifik bir ilaç bulunmamaktadır. Ülkemizde hastalığa karşı aşı geliştirme çalışmaları devam etmektedir.
KİMLER RİSK GRUBUNDA
*Hastalığın görüldüğü bölgelerde yaşayan tarım ve hayvancılık ile uğraşan çiftçi ve çobanlar,
*Kasaplar ve mezbaha çalışanları,
*Veteriner hekimler,
*Askerler,
*Korunmasız olarak kamp ve piknik yapanlar,
*KKKA hastaları ile temas eden sağlık personeli,
*Laboratuvar çalışanları
*Hasta yakınları risk altındadır.
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİNDEN KORUNMAK İÇİN;
Tarla, bağ, bahçe, orman ve piknik alanları gibi kene yönünden riskli alanlara gidilirken, kenelerin vücuda girmesini engellemek maksadıyla mümkün olduğu kadar vücudu örten giysiler giyilmeli, pantolon paçaları çorapların içerisine sokulmalı ve ayrıca kenelerin elbise üzerinde rahat görülebilmesi için açık renkli kıyafetler tercih edilmelidir. Kene yönünden riskli alanlardan dönüldüğünde kişi kendisinin ve çocuklarının vücudunda (kulak arkası, koltuk altları, kasıklar ve diz arkası dâhil) kene olup olmadığını kontrol etmeli, kene tutunmuş ise hiç vakit kaybetmeden çıplak el ile dokunmamak şartıyla vücuda tutunduğu en yakın yerden tutarak uygun bir malzeme ile (bez, naylon poşet, eldiven gibi) çıkarmalıdır.
Kişi keneyi kendisi çıkaramadığı durumlarda en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Kene ne kadar erken çıkarılırsa hastalığın bulaşma riskinin de o kadar azalacağı unutulmamalıdır.
Hastalık hayvanlarda belirti göstermeden seyrettiğinden hastalığın sık olarak görüldüğü bölgelerde bulunan hayvanlar sağlıklı görünse bile hastalığı bulaştırabilirler. Bu sebeple hayvanların kanlarına, vücut sıvılarına veya dokularına çıplak el ile temas edilmemelidir.
Hastalığa yakalanan kişilerin kan, vücut sıvıları ve çıkartıları ile hastalık bulaşabildiğinden, hasta ile temas eden kişiler gerekli korunma önlemlerini (eldiven, önlük, maske v.b.) almalıdır.
Kene tutunan kişiler, kendilerini 10 gün süreyle halsizlik, iştahsızlık, ateş, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma veya ishal gibi belirtiler yönünden izlemeli ve bu belirtilerden bir veya bir kaçının ortaya çıkması halinde derhal en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmelidirler.
Hastalığa sebep olan mikrobun taşıyıcısı, saklayıcısı ve bulaştırıcısı olan keneler uçmayan, zıplamayan, yerden yürüyerek vücuda tırmanan eklem bacaklı hayvanlardır. Vücuda tutunan veya hayvanların üzerinde bulunan keneler kesinlikle çıplak el ile öldürülmemeli ve patlatılmamalıdır. Keneler üzerine sigara basmak, kolonya, gaz yağı gibi maddeler dökmek kenenin kasılmasına sebep olarak vücut içeriğini kan emdiği kişiye aktarmasına sebep olacağı için yapılmamalıdır.