Konu ile ilgili video için tıklayınız
Çin’in Vuhan kentinde
başlayan Coronavirüs (covid-19) salgını, birçok ülkede hızla yayılım göstererek
Dünyayı tehdit etmeye devam etmektedir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi
olarak nitelendirilen bu salgından Ülkemizi ve vatandaşlarımızı korumak ve
salgının yayılımını engellemek adına birçok tedbire başvurulmuştur.
Virüsü
kapmış insanları “COVID-19 vakaları”, “kurbanlar”, ”COVID-19 aileleri” veya “hastalıklı”
olarak nitelendirmek doğru değildir. Bu insanlar “COVID-19 virüsünü kapmış
insanlardır”, “COVID-19 tedavisi görenlerdir”, “COVID-19’dan iyileşen
insanlardır” veCOVID-19’dan iyileştikten sonra hayatları eskisi gibi devam
edecek sevdiklerimizdir. İşlerine, ailelerine ve sevdiklerine geri dönecektir.
Bu nedenle damgalama yapmak doğru değildir.
“COVID-19 salgını sadece fiziksel
olarak değil psikolojik olarak da bizleri etkilemesi çok normaldir. Bu süreçte psikososyal destek almak ayrıca
önem arz etmektedir.
SALGIN HASTALIK SÜRECİNDE ORTAYA ÇIKABİLECEK OLASI PSİKOLOJİK
TEPKİLER NELERDİR?
• Günlük yaşam rutinlerinizin değişmesi
ve sürece dair belirsizlik ile hayatınız üzerindeki kontrol hissinin azalması,
• Sosyal mesafelendirme ya da
karantinanın yarattığı yalnızlık hissi,
• Geleceğe yönelik umutsuzluk, korku,
endişe,
• Çaresizlik,
• Sevdiklerinize hastalık bulaştırmaya
dair yoğun kaygı,
• Sürece dair birilerini suçlama ,
• Sevdiklerinizin sağlığı konusunda
yoğun kaygı duyma,
• Sıklıkla kâbuslar ve sıkıntı verici
rüyalar görme,
• Çok fazla uyuma ya da uykuya dalma ve
uykuyu sürdürmekte güçlük çekme,
• Çok fazla ya da eskisinden çok az
yeme,
• Sorumlulukların ertelenmesi ya da
önemsenmemesi,
• İçe kapanma, kimseyle iletişim kurmak
istememe, yalnız kalma isteği ya da sürekli yanında birilerinin olmasına
ihtiyaç duyma ,
• Sürekli gergin, sinirli, huzursuz
hissetme,
• Dalgınlık, karar vermekte güçlük,
• Bu duygulara; baş ağrısı, bulantı,
mide-bağırsak problemleri, yerinde duramama, çarpıntı, baş dönmesi vb. fiziksel
belirtilerin eşlik etmesi,
• Tanı almış ya da şüpheli durumda olan
kişilerin dışlanma, etiketlenme, ötekileştirme kaygısı,
• Aile içi anlaşmazlıklar, çatışmalar
ve iletişim sorunları…
YAŞADIĞIMIZ
SÜREÇTE BU VE BENZERİ TEPKİLERİN ORTAYA ÇIKMASI NORMALDİR.
BUNLAR
ANORMAL BİR DURUMA VERİLEN NORMAL TEPKİLERDİR.
KENDİNİZİ İYİ HİSSETMEK İÇİN NELER YAPABİLİRSİNİZ?
• Bu duyguları hissederken yalnız
olmadığınızı, herkesin benzer şeyler hissettiğini kendinize hatırlatın.
• Alışkanlıklarınızı eskisi gibi
sürdürme isteğinizin normal olduğunu ancak kendi kontrolünüzde olmayan
nedenlerle bunu yapamayacağınızı kabul edin.
• Yaşadığınızın geçici bir süreç
olduğunu unutmayın .
• Bazı şeylerin gerçekten sizin
kontrolünüz dışında olduğunu kabul edin.
• Ev içerisinde size iyi gelebilecek
etkinlikler belirleyin (çiçek bakımı, örgü, takı tasarımı, ufak tamiratlar,
yemek yapmak, kitap okumak, müzik dinlemek, basit fiziksel egzersizler vb.)
• Ev içerisinde yapmayı düşünüp
ertelediğiniz düzenlemelere zaman ayırın (dolapların/kitaplığın düzenlenmesi, eşyaların
yerinin değiştirilmesi vb.)
• Yakınlarınız ve sevdiklerinizle sık
sık telefondan ve görüntülü sohbetle görüşün
• Güvendiğiniz insanlarla duygularınızı
ve düşüncelerinizi paylaşın
• Sevdiklerinizle birlikte gülmeyi,
şakalaşmayı ihmal etmeyin
• Hayatınızda hala sizin kontrolünüzde
olan şeyleri kendinize hatırlatın
• Yalnızca güvenilir kaynaklardan
(Sağlık Bakanlığı, Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanları vb.) aldığınız bilgilere
itimat edin. Günde bir veya iki kez salgın hakkındaki haberleri izleyin, bilgi
alma ihtiyacınızı dozunda doyurun
• Bedeninizi virüsten koruduğunuz gibi
zihninizi de bilgi kirliliğinden koruyun.
• Kalan zamanlarda haber kanalları
dışındaki programları da izleyin .(spor kanalları, belgesel, film, dizi vb.)
• Geçmişte yaşadığınız zorluklarda
nasıl baş ettiğinizi hatırlayın ve bu durumla da başa çıkabileceğiniz konusunda
kendinize güven verin
• Her gün en az 10 dakika kendinizle
baş başa kalın, gözlerinizi kapatın ve yalnızca nefes alış verişinize
odaklanarak zihninizi sakinleştirin ve bedeninizi gevşetin.
• Bağışıklık sisteminizi ve ruh
sağlığınızı korumak için sağlıklı beslenin, iyi uyuyun, sigara ve alkolden uzak
durun, kafein içeren çay, kahve vb. içeceklerden uzak durun, bol su için.
NE ZAMAN BİR UZMANDAN DESTEK ALABİLİRSİNİZ?
• Yukarıda belirtilen önerileri
yaptığınız halde tepkileriniz azalmıyorsa,
• Ortaya çıkan stres tepkileri
salgından önce de varsa ve sonrasında şiddeti arttıysa,
• Stres tepkileri bir ayın ardından
artarak devam ediyorsa,
• Bu tepkiler gündelik hayatınıza dair
basit sorumluluklarınızı (beslenme, çocuklarınıza bakım verme vb.) yerine
getirmenize engel oluyorsa ,
• Bu tepkilerden pek çoğu yoğun olarak
ve bir arada ortaya çıkıyorsa ,
• İştah ve uyku düzeniniz belirgin
şekilde bozulmuşsa ,
• İçinde bulunduğunuz durumdan
kurtulmak için zararlı alışkanlıklar edinmeye ya da bu alışkanlıkları artırmaya
başladıysanız ,
BİR
RUH SAĞLIĞI UZMANINDAN DESTEK ALINIZ.
ÇORUM
İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ