Rahim
ağzı kanseri; dünyada kadınlarda meme kanseri ve kalın
bağırsak kanserinden sonra üçüncü sıklıkta
görülürken, ülkemizde dokuzuncu sıradadır. Rahim
ağzı kanseri, nedeni tamamen aydınlatılmış bir kanser olup
önlenebilir bir hastalıktır.
Rahim
ağzı kanseri için risk faktörleri:
·
Human PapillomaVirus (HPV) enfeksiyonu
·
Erken yaşta (16 yaştan önce) cinsel
ilişki
·
Çok eşlilik
·
Sigara içme
·
Sağlıksız beslenme (meyve ve sebzeyi
az tüketmek, rahim ağzı kanseri riskini artırır)
·
Çok sayıda doğum yapma
·
Sosyoekonomik düzeyin düşük olması
·
5 yıldan daha uzun süre doğum kontrol
hapı kullanımı
Rahim
ağzı kanseri belirtileri:
HPV enfeksiyonlarının
çoğunluğu kendiliğinden düzelir ve belirtilere veya hastalığa neden olmaz.
Bununla birlikte, belirli HPV tipleri (çoğunlukla 16 ve 18) ile devam eden
enfeksiyon, kanser öncesi lezyonlara neden olabilir. Bu lezyonların bir kısmı
rahim ağzı kanserine ilerler, ancak bu ilerleme genellikle uzun yıllar alır.
Rahim ağzı kanserinin belirtileri, ancak kanser ileri bir aşamaya geldiğinde
ortaya çıkma eğilimindedir. Bu sebeplerden rahim ağzı kanserinde düzenli tarama
yaptırmak çok önemlidir.
Rahim ağzı kanserinde aşağıdaki belirtiler
görülebilir:
·
Düzensiz adet görmek (düzensiz menstrüasyon )
·
Adet dönemleri arasında veya cinsel ilişki sonrası (vajinal)
kanama olması
·
Cinsel ilişki sırasında ağrı
·
Sırt, bacak veya kadın cinsel organlarının
olduğu bölgede ağrı
·
Kötü kokulu vajinal akıntı
·
İdrar yaparken ağrı
·
Tek bacakta şişlik
Tanı:
·
Tarama ve erken teşhis ile tedavisi yüzde
yüz mümkün olan rahim ağzı kanseri, günümüzde kanserden ölüm nedenleri arasında
çok geride yer almaktadır. Rahim ağzı kanser taramasını düzenli yaptıran bir
kadının rahim ağzı kanserinden ölmeyeceğini söylemek mümkündür. Bu nedenle
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) rahim ağzı kanserinin bütün ülkelerde ülke çapında
taranmasını önermektedir.
·
Bugün rahim ağzı kanserinin %99,9’una HPV
(Human Papilloma Virus) enfeksiyonunun yol açtığı bilinmektedir. Erken dönemde
rahim ağzındaki kanser öncülü değişiklikler HPV-DNA Testi ve PAP Smear Testi
ile tespit edilmektedir.
·
Ülkemizde Ulusal kanser tarama
standartlarına göre; 30-65 yaş grubundaki her kadın 5 yılda bir HPV-DNA ve Pap
smear testi ile taranmaktadır. HPV-DNA testi ve smear alınması son derece basit
ve ağrısız işlemlerdir.
Tedavi:
·
Rahim ağzı kanserinde; cerrahi,
ışın tedavisi (radyoterapi) ve ilaç tedavisi (kemoterapi) gibi farklı tedavi
seçenekleri uygulanmaktadır.
Korunma:
·
Günümüzde HPV’nin en çok kanser yapan
tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşılar mevcuttur.
Dünya Sağlık Örgütü, rahim ağzı kanserine karşı 9-13 yaşlarındaki kız çocuklara
aşı yapılmasını önermektedir.
·
30 yaşından itibaren tarama testlerini
düzenli bir şekilde yaptırmak
·
Güvenli cinsel ilişki konusunda eğitim
·
Sigara kullanmamak
·
Sebze ve meyvelerden zengin sağlıklı
beslenmek
Rahim Ağzı
Kanseri Neden Önemlidir?
·
Rahim ağzı kanseri önlenebilen bir
hastalıktır.
·
Rahim ağzı kanseri erken teşhis
edildiğinde %100 tedavi edilebilir.
·
Rahim ağzı kanserinden ölüm tamamen
engellenebilir.
·
Düzenli rahim ağzı kanseri taramasından
geçen bir kadının, rahim ağzı kanserinden ölmeyeceği söylenebilir.
Ülkemizde
rahim ağzı kanseri taramaları ÜCRETSİZ olarak Kanser Erken Teşhis, Tarama ve
Eğitim Merkezleri (KETEM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM), Toplum Sağlığı
Merkezleri (TSM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) yapılmaktadır.