AŞI;
İnsan ve hayvanlarda hastalık yapma yeteneğinde olan virüs, bakteri v.b.
mikropların hastalık yapma karakterlerinden arındırılarak ya da bazı
mikropların salgıladığı zehirlerin (toksinler) etkilerinin ortadan
kaldırılarak, geliştirilen biyolojik maddelere aşı denir.
Aşı,
insanları hastalıklardan ve onun kötü sonuçlarından koruyabilmek için sağlam ve
risk altındaki kişilere uygulanır. Vücut bu şekli ile kendisine zarar vermeyen
mikrop ya da toksinleri tanır ve onlara karşı bir savunma yöntemi geliştirir.
Böylece gerçek mikropla karşılaşıldığında da bu yöntemle savaşır ve kişi
hastalığa yakalanmaz. Bu kişi artık o hastalığa karşı bağışıktır. Bağışıklama,
aşıyla önlenebilir hastalıkların ve ölümlerin önlenmesi açısından en önemli
toplum sağlığı müdahaleleri arasında yer almaktadır. Aşılama hizmetleri,
bebekleri, çocukları ya da erişkinleri hastalığa yakalanma riskinin en yüksek
olduğu dönemden önce aşılayarak, bu hastalıklara yakalanmalarını önlemek amacı
ile yürütülen önemli bir temel sağlık hizmetidir. Aşı uygulamaları, aile
sağlığı merkezlerinde ve hastanelerde yapılmaktadır. Aşı takviminde yer alan
aşılar çocukluk yaş grubu ve risk gruplarında yer alan kişilere Sağlık
Bakanlığı kurum ve kuruluşlarında ücretsiz olarak
uygulanmaktadır.
Aşılama ile sağlıklı bir geleceğe
doğru çocuklarımızla birlikte sağlıklı adımlar atalım.
Aşılar Hangi Hastalıklardan Korur?
DaBT (karma aşı) difteri, boğmaca ve tetanozdan, polio
aşısı çocuk felcinden, hepatit B aşısı Hepatit B’ye bağlı B tipi sarılık, siroz ve karaciğer kanserinden, hepatit A
aşısı A tipi sarılıktan, suçiçeği aşısı suçiçeği hastalığından, Hib aşısı H.
influenza tip b’ye bağlı menenjit, zatürre ve orta kulak iltihaplarından, BCG
aşısı veremden, KKK (Kızamık-kabakulak-kızamıkçık) aşısı kızamığa bağlı
zatürree, orta kulak iltihabı ve SSPE (subakut sklerozan panensefalit)
hastalığından, doğumsal kızamıkçık sendromu ve kabakulaktan, Konjuge Pnömokok
aşısı ise zatürree, beyin iltihabı ve kan zehirlenmesinden korur. Aşılarını
uygun sayıda ve uygun aralıklarla almış çocuklar yeterince korunmuş olurlar.
Kimler Aşılanmalıdır?
Bütün
çocuklar doğar doğmaz takvime uygun bir şekilde aşılanmaya başlanmalıdır.
Aşılar sadece çocuklar için değildir. Birçok erişkin aşıyla kolaylıkla
önlenebilen hastalıklar nedeniyle sakat kalmakta ya da ölmektedir. Bu nedenle
her genç, yetişkin ve yaşlı kimse bağışıklamadan yararlanmalıdır. Bu nedenle
sadece çocuklar değil bağışık olmayan tüm yetişkinler yaşlarına uygun olarak
tetanoz, difteri, grip, pnömokok hastalıklarına karşı aşılanmalıdır. Bazı
hastalıklar için risk grubunda kabul edilen erişkinler de sağlık kuruluşlarına
başvurarak yapılması gereken aşılar konusunda bilgi edinmeli ve aşılanmalıdır.
Hastalıklar açısından riskli ülkelere seyahat edecekler ise bölgenin özelliğine
göre gerekli aşıları yaptırmalıdırlar. Ülkemizde yaşlı nüfusun giderek
artmasıyla, kronik hastalıklar da da (kalp, akciğer, böbrek hastalıkları, şeker
vb) buna bağlı bir artış meydana
gelmekte olup bu durum erişkin bağışıklamasının giderek daha da ön plana
çıkmasına neden olduğu için erişkinler de kendileri için uygun aşılama şeması
konusunda mutlaka bir hekime danışmalıdır.
“Her
Yaşın Bir Aşısı Var”
Daha
önce büyük salgınlar ve ölümlere yol açan çiçek
hastalığı 1977 yılından itibaren tamamen yok edilmiştir. Hastalık etkeni
yok edildiğinden çiçek aşısı uygulamalarına ihtiyaç kalmamış ve aşılama
durdurulmuştur.
Yine çok önemli bir çocukluk çağı bulaşıcı hastalığı
olan poliomiyelit (çocuk felci)
hastalığına karşı dünya genelinde yaygın aşılama çalışmaları yapılmış ve
hastalık yok edilme aşamasına getirilmiştir.
Ülkemizde
son polio vakasının görüldüğü 26 Kasım 1998 tarihinden sonra poliomiyelit
vakası tespit edilmemiştir. Ülkemizin de içinde bulunduğu Dünya Sağlık Örgütü
Avrupa Bölgesi 21 Haziran 2002’de “Poliodan Arındırılmış Bölge” Sertifikası
ile belgelendirmiştir.
Maternal
Neonatal Tetanoz (MNT) Eliminasyonu Programı, 1994
yılında başlatılmış; Nisan 2009’da Türkiye’nin,
yenidoğan tetanozu elimine etmiş ülkeler arasına girdiği belgelenmiştir.
Ülkemizde,
2002 yılından bu yana yürütülmekte olan kızamık eliminasyon programı kapsamında
gerçekleştirilen yoğun aşılama kampanyaları ve rutin aşılama oranları ile
kızamık vaka sayılarında çok büyük düşüşler kaydedilmiştir. Ancak, dünyada
kızamık virüsü dolaşımı devam etmektedir, 2009 yılından itibaren de özellikle
de Doğu Avrupa’dan başlayarak Batı Avrupa ülkelerine sirayet eden büyük kızamık
salgınları yaşanmış ve halen yaşanmaktadır. Bu nedenle, virüs dolaşımının
devamlılığında rol oynayabilecek olan aşısız
veya eksik aşılı tüm çocukların kızamık içeren aşı ile aşılanmaları son derece
önemlidir.
“Kendini
ve Etrafındakileri Korumak İçin Aşılan”
Aşılanmamış veya eksik aşılı olan bebek ve
çocuklarımızı en kısa sürede sağlık birimlerine götürerek aşılanmalarını
sağlayalım. Sağlıklı bir toplum için aşılama hizmetinin vazgeçilmez olduğunu unutmayalım.
Aşı ile önlenebilir hastalıkların çocuklarımızın, anne ve babalarımızın korkulu
rüyası olmaktan hep beraber el ele vererek çıkaralım.
Sevgili anne ve babalar; Çocuklarımızın aşılanmasını unutmayalım.
“Aşı
Her Çocuğun Hakkıdır.”
Yavrularınızı
aşı ile koruduğunuz, sevgiyle büyüttüğünüz için TEŞEKKÜRLER…